PUBLIKACJE

Ksiazki i czasopisma omówione w naszych kwartalnikach

Majka Jędrzej, Ostatni dzień Lwowa

Ostatni dzień Lwowa, książka Jędrzeja Majki (Wydawnictwo „Nemrod”, Kraków 2004), opisuje okoliczności towarzyszące wysiedleniu ze Lwowa różnych rodzin. Przy okazji zapoznajemy się często z historią tych rodzin i ich życiem pod pierwszą okupacją sowiecką (1939–41), okupacją niemiecką (1941–44) i drugą sowiecką (od 1944). Utrwalono tu wiele cennych świadectw, dotyczących warunków, w jakich egzystowali lwowianie w tym czasie i w jakich byli zmuszeni opuścić miasto rodzinne. Można powiedzieć, że relacja ta jest swego rodzaju przekazem historycznym, choć niezbyt usystematyzowanym i mającym raczej cechy „opowiadania przy kawie”. Niewątpliwą zaletą jest piękna szata graficzna książki oraz liczne zdjęcia przedwojennego Lwowa i jego mieszkańców.

Natomiast układ treści obfituje w przeskoki tematyczne i chronologiczne, co bywa męczące dla czytelnika. Weźmy dla przykładu rozdział Trzy lata bez piłki. Podrozdział Łosie opowiada o tym, jak w dzień wybuchu wojny, a więc 1 września 1939, młodzi ludzie zobaczyli samoloty, które wzięli za polskie maszyny typu „Łoś”, a okazało się, że to niemieckie bombowce. Zaraz dalej następuje przeskok o dwa lata, do okresu niemieckiej okupacji (co to ma wspólnego z tytułowymi „Łosiami?). Parę zdań dalej (podrozdział Ostatnia noc) przeskok o następne dwa lata, do drugiej okupacji sowieckiej. Utrudnia to wychwycenie istotnych faktów historycznych i ich usytuowanie w czasie. Niezbyt udane są też teksty poprzedzające rozdziały (drukowane większą czcionką). Ich związek z następującymi po nich tekstami nie zawsze jest dostatecznie jasny.

Wartość książki podniósłby bardzo wstęp historyczny, podający ścisłe daty kolejnych okupacji Lwowa i akcji wysiedleńczych. (JW)