PUBLIKACJE

Wobec stałego i obfitego napływu książek o tematyce lwowskiej i wschodniomałopolskiej z jednej strony, a ograniczonych możliwości ich omawiania na naszych łamach – z drugiej strony, książki nie związane bezpośrednio z miastem i regionem schodzą jakby na drugi plan. A szkoda, bo umyka nam wiele relacji, dotyczących na przykład kontynuacji lwowskiej kultury na terenach, gdzie zatrzymali się ekspatrianci pojedynczo lub zbiorowo, ich aktywności zawodowej i społecznej na rzecz nowych miejsc osiedlenia i pracy. Piszemy sporo o poszczególnych wybitnych ekspatriantach, osiadłych w różnych miejscach w kraju lub poza nim, brakowało jednak dotąd omówienia szerokiej problematyki „dalszego ciągu” polskiego Lwowa (i w ogóle Ziem Wschodnich), widzianej z perspektywy różnych terenów Polski powojennej. Wyjątkiem są tu zapewne listy kadr naukowych z lwowskich uczelni, tworzących lub odbudowujących potencjał wyższych uczelni na terenie nowego kraju (nie wyłączając mało dotkniętego wojną Krakowa).
Częściowym wypełnieniem luki jest więc książka wydana przez Fundację Kresową „Semper Fidelis” (Wrocław 2002) pt. Wrocław–Lwów, Lwów–Wrocław. Historia i współczesność, zawierająca kilkanaście artykułów pod reakcją Danuty Nespiak i Małgorzaty Orzeł. Ważnego tematu dawnej historii – gdy budujący się zachodnioeuropejski Lwów korzystał z doświadczeń starszego i bliżej Zachodu leżącego Wrocławia – dotyczą jedynie dwa teksty: dr Danuty Nespiak i Zdzisława J. Zielińskiego. O roli kultury Lwowa w tworzącym się powojennym Wrocławiu mówi 8 artykułów – o Politechnice i Uniwersytecie, o lwowskich panoramach, o Ossolineum, o obrazach sakralnych, o architektach i kapłanach, a wreszcie o bałaku lwowskim we Wrocławiu. I jeszcze trzy artykuły na tematy niejako równoległe: o Paderewskim, o targach oraz o mniejszościach narodowych we Lwowie.
Poruszono więc ważne problemy, choć mogłoby ich być o wiele więcej – na kilka książek. Przykładem: muzea, szkolnictwo, poszczególne zawody: lekarze, prawnicy, artyści...
Należałoby sobie życzyć, by wymieniona książka była zapoczątkowaniem całej serii leopolitanów, do której możnaby włączyć m.in. liczne niewydane dotąd, a wartościowe opracowania, których wrocławskie Ossolineum ma zapewne multum, dawnych i współczesnych. Byłoby to piękne zapoczątkowanie programu wydawniczego dla przyszłego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Historii i Kultury Kresów Wschodnich i zarazem wzorzec dla innych regionów, objętych zainteresowaniem tego Instytutu. Życzymy powodzenia!