PUBLIKACJE

W CL 2/2000 informowaliśmy o książkach, które ukazały się w oficynie wydawniczej Archidiecezji Lwowskiej pod kierownictwem ks. J. Wołczańskiego (do niedawna! O dziwnych praktykach na lwowskim stolcu arcybiskupim niebawem napiszemy). Nie mieliśmy jeszcze wtedy informacji o jeszcze jednej znakomitej książce, napisanej przez ks. Adama Kubasika pt. Arcybiskupa Andrzeja Szeptyckiego wizja ukraińskiego narodu, państwa i cerkwi (Wydawnictwo bł. Jakuba Strzemię Archid. Lw. obrz. łac., Lwów–Kraków 1999). Autor oparł się na bogatej produkcji listów pasterskich metropolity, licznych dokumentach zawartych w archiwach, głównie warszawskich i lwowskich, a nawet domowym archiwum rodziny Szeptyckich.
Książka nie omawia więc działalności duszpasterskiej Szeptyckiego, lecz polityczno-społeczną w ciągu jego całego życia kapłańskiego. Przypomnijmy, że Roman (w stanie duchownym Andrzej) Szeptycki urodził się w 1865 r. w majątku Przyłbice niedaleko Lwowa, w polskiej i rzymskokatolickiej rodzinie hr. Jana i Zofii z hr. Fredrów, córki wielkiego komediopisarza. Naukę w gimnazjum odebrał we Lwowie i Krakowie, potem ukończył studia prawnicze. W 1888 r. wstąpił do grekokatolickiego zakonu bazylianów w Dobromilu, a formalnie obrządek zmienił w r. 1892, otrzymując święcenia kapłańskie. Po paroletnim okresie pracy w Dobromilu, Lwowie i Krystynopolu, w 1899 r. został biskupem w Stanisławowie, a w rok później metropolitą lwowskim.
Andrij Szeptycki zmarł we Lwowie w r. 1944. W krótki czas potem Cerkiew grekokatolicka została przez sowietów zlikwidowana. Jej wierni częściowo przeszli do Cerkwi prawosławnej albo w ogóle rozeszli się z religią (o to chodziło władzom komunistycznym), częściowo – dla utrzymania swej przynależności do katolicyzmu – zaczęli uczęszczać do naszych kościołów. I to ci odtworzyli po upadku komuny swoją Cerkiew, niepięknie odwdzięczając się rzymskim katolikom. Cóż, tak byli przez swój kler wychowani.
Książka ks. Kubasika przynosi nam mnóstwo kapitalnych informacji o sprawach, które nieraz zasłyszeliśmy, albo domyślaliśmy się, tu jednak zyskujemy nie tylko upewnienie, ale i tło, szczegóły, skutki. Omawiana książka jest ważnym wkładem do dyskusji nad postacią świętojurskiego władyki – postacią skomplikowaną, ale nie świetlaną... Obok przedstawiamy kilka ciekawych dla nas cytatów z książki o Szeptyckim.