PUBLIKACJE

Z zamieszczonym w niniejszym numerze tekstem o wydarzeniach Wiosny Ludów 1848 r. we Lwowie koresponduje książka Zbigniewa Frasa: Demokraci w życiu politycznym Galicji w latach 1848-1873 (Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 1997). Czasowym tłem działalności demokratów w Galicji jest epoka, którą wyznaczają Powstanie Listopadowe (1830–31) – Wiosna Ludów (1848) – Powstanie Styczniowe (1863), zaś tłem geograficznym – przede wszystkim stołeczny Lwów, gdzie najwięcej się działo, oraz Kraków, a także kilka mniejszych miast z Tarnowem i Stanisławowem na czele. Demokraci, działający z początku spontanicznie, tworząc nieformalne grupy działaczy politycznych, poźniej utworzyli organizacje, z których najważniejszymi były Centralna Rada Narodowa (Lwów 1848), Towarzystwo Narodowo-Demokratyczne (Lwów 1868), Klub Rezolucjonistów (Lwów 1869) i Krakowskie Koło Polityczne (1870). Stowarzyszenia te powstawały zazwyczaj w oparciu o redakcje gazet i tworzące się wokół nich ugrupowania. Poważną rolę odegrał m.in. „Dziennik Mód Paryskich”, który wychodził we Lwowie w latach 1840–49, wydawany przez Tomasza Kulczyckiego. Jego tytuł był dobrym kamuflażem dla poważnych treści, które w tym piśmie były zawarte.
& Dom Wydawniczy „Bellona” specjalizuje się w literaturze historyczno-wojskowej, a jednym z ciekawszych przedsięwzięć edytorskich jest seria Historyczne bitwy. Wydano takich tomików już ponad 70, a dotyczą one batalii wszystkich epok i części świata. Wśród bitew, które należą do naszej historii, kilka odnosi się do Ziem Południowo-Wschodnich: Obertyn 1531, Chocim 1621, Beresteczko 1651, Podhajce 1698, a zbliżająca się 80. rocznica Obrony Lwowa dała dobrą okazję do opublikowania pracy Michała Klimeckiego: Lwów 1918–1919 (Warszawa 1998).
Książeczkę tę polecamy naszym Czytelnikom, ponieważ została napisana obiektywnie i po polsku (nie tylko w rozumieniu językowym). Nie pomija wcale trudności, jakie napotykała nasza strona, zwłaszcza w drugiej – dyplomatycznej fazie Obrony Lwowa. Z całą oczywistością wychodzi tu nieprzyjazna dla nas postawa polityków angielskich, potwierdzona z końcem i i po II wojnie światowej. Dopiero wydarzenia 1920 r. uprzytomniły Zachodowi znaczenie w Europie Polski i jej integralności terytorialnej.
Autor kończy swoją książkę słowami: Lwów, dziś jedno z miast Ukrainy, pozostaje częścią naszych dziejów i świadomości historycznej. Do licznych świadectw przeszłości miasta „zawsze wiernego” doszły pamiątki heroicznych walk z lat 1918-1919, w tym zrujnowany [...] Cmentarz Obrońców Lwowa na Łyczakowie oraz niemal zapomniane kwatery Obrońców Kresów Wschodnich na cmentarzu Janowskim. [...]