PUBLIKACJE

W 20 lat po pierwszym wydaniu angielskim (w USA, Berkeley 1976), przetłumaczono na polski i wydano w kraju autobiografię, spisaną przez Stanisława M. Ulama, p.t. Przygody matematyka (wyd. Prószyński i S-ka, W-wa 1996). Ulam, urodzony we Lwowie (syn Michała, znanego architekta lwowskiego) w r. 1909, wstąpił na Politechnikę Lwowską, ale zamiast inżynierem został matematykiem. Był uczniem Kuratowskiego i Stożka, miał kontakty z wieloma innymi twórcami Lwowskiej Szkoły Matematycznej – szkole tej więc zawdzięczał start do swych matematycznych i życiowych sukcesów.
Już w rok po dyplomie (1935) znalazł się w Stanach Zjednoczonych, by na tamtejszych uniwersytetach i w ośrodku wojskowym Los Alamos (gdzie najwybitniejsi zachodni fizycy z Enrico Fermim na czele, prowadzili badania i zaprojektowali amerykańskie bomby, atomową i termojądrową) spędził całe życie. Zmarł w 1984 r.
Ulam opisuje całe swoje błyskotliwe życie i ludzi, których spotkał, poczynając od dzieciństwa i studiów we Lwowie. Wiele miejsca poświęca tzw. Księdze Szkockiej – zeszytowi zaprowadzonemu w Kawiarni Szkockiej przy ul. Akademickiej 5 – ulubionym lokalu matematyków – w której jedni uczeni zadawali problemy matematyczne, inni podawali ich rozwiązania. Księga Szkocka stała się niejako symbolem Lwowskiej Szkoły Matematycznej. Wywieziona ze Lwowa w czasie II wojny, przechowywana jest podobno w Ameryce.

Prace Ulama dotyczą wielu dziedzin matematyki oraz innych, związanych z nią nauk. Najważniejsze z nich zestawił na końcu książki Jan Mycielski, polski matematyk, także osiadły w USA (lecz o całe pokolenie młodszy od Ulama. W poprzednim numerze CL pisaliśmy o śmierci jego matki w Krakowie).