PUBLIKACJE

Ksiazki i czasopisma omówione w naszych kwartalnikach

Kukiz Tadeusz, Łopatyn, dzieje i zabytki

W CL 4/04 zwracaliśmy uwagę (pisząc o książce o Mostach Wielkich) na ogromną lukę w naszej – nie tylko „szerokich mas”, ale i historyków – wiedzy o dziejach miast, miasteczek, a także co ważniejszych wsi w Małopolsce Wschodniej. I zapewne nie tylko na ziemiach wschodniomałopolskich – lecz w ogóle – na naszych ziemiach wschodnich II RP. Posiadanie pełnego zestawu poważnych opracowań o tych miejscowościach (a także regionach) staje się coraz ważniejsze, ponieważ za wschodnią granicą mnożą się „odkrycia” tamtejszych uczonych, a stwierdzenia i interpretacje tam zawarte mogą (i na pewno będą) przesączać się do prac polskich nowych naukowców, całkiem już nie rozróżniających, co jest prawdą, a co jej nadinterpretacją.

Z radością przeto witamy monografię niewielkiego podolskiego miasteczka: Łopatyn, dzieje i zabytki (wyd. „Wspólnota Polska”, Warszawa 2004), napisaną przez Tadeusza Kukiza.

Łopatyn leży w powiecie radziechowskim, w północnej części wojew. tarnopolskiego. W publicznej pamięci wiąże się ze znajdującym się tam grobem z pięknym pomnikiem bohatera Powstania Listopadowego gen. Józefa Dwernickiego (1779–1857).

A przecież ma Łopatyn swoją historię – od czasów Kazimierza Wielkiego, ma też jakąś prehistorię – może lędziańską (pole do badań). Także zabytki: piękny, XVIII-wieczny kościół z polichromią S. Stroińskiego (twórcy polichromii w kościele Bernardynów we Lwowie); był pałac, zniszczony w czasie I wojny. Na cmentarzu jest kwatera polskich żołnierzy poległych w 1920 r. Znany i czczony był też obraz MB Łopatyńskiej (dziś w Wójcicach k. Nysy).

Książka dra T. Kukiza wzbogaca naszą wiedzę nie tylko o samym Łopatynie, ale w ogóle o ziemi wschodniomałopolskiej, tak ważnej dla dziejów i kultury całej Polski. W swojej doskonałej przedmowie prof. Ryszard Brykowski weryfikuje i podkreśla walory pracy autora, który nie będąc wszak profesjonalnym historykiem (lecz lekarzem!), stworzył opracowanie w pełni wartościowe pod względem dokumentacyjnym, i co więcej – jako dawny łopatynianin (czy tak się mówi, Panie Tadeuszu?) – poszerzył swoją książkę o relacje o dawnym życiu miasteczka, o jego mieszkańcach i wygnaniu.

Po serii ważnych i ciekawych książek o Madonnach Kresowych – dr Kukiz rozpoczął nową serię. Czekamy na Radziechów!