PUBLIKACJE

W poprzednim numerze naszego pisma prof. Henryk Kubiak pisał o wykopaliskach w Staruni, z których słynny mamut trafił do lwowskiego Muzeum Dzieduszyckich. Warto więc poinformować, że Wydawnictwo Lubelskie Nowe opublikowało niedawno (1994) interesującą książkę prof. Gabriela Brzęka z AR w Lublinie, p.t. „Muzeum im. Dzieduszyckich i jego twórca”. Twórcą tym był hr. Włodzimierz Dzieduszycki (1825–1899), właściciel wielkich majątków w Małopolsce Wschodniej, m.in. Poturzycy (ordynacja k. Sokala) i Pieniak (w Złoczowskiem), a także w Kongresówce i na Ukrainie, oraz dobrze pamiętanego pałacu przy ul. Kurkowej we Lwowie. W l. 1876–77 pełnił funkcję marszałka krajowego. Był też założycielem słynnej szkoły garncarskiej w Kołomyi.
Muzeum Dzieduszyckich to zbiory przyrodnicze, a ściślej: zoologiczne i paleozoologiczne. Posiada jednak również dział geologiczno–mineralogiczny, a nawet etnograficzny. Swoje kolekcje, zbierane przez lata wielkim wysiłkiem i kosztem, umieścił Dzieduszycki ok. r. 1870 w gmachu, który zakupił i gruntownie przebudował, przy ówczesnej ulicy Teatralnej – potem Rutowskiego, nr 18.
Bardzo interesująca książka prof. Brzęka (autora również innych biografii uczonych lwowskich: Benedykta Dybowskiego i Józefa Nussbauma-Hilarowicza) ma dwa splatające się wątki: historię nauk i zbiorów przyrodniczych we Lwowie i ludzi z nimi związanych, oraz historię kolejnych pokoleń rodziny Dzieduszyckich – ordynatów poturzyckich i kuratorów lwowskiego muzeum. Książka zawiera mnóstwo ciekawych szczegółów, a jej wartość podnosi duża ilość ilustracji.