PUBLIKACJE

Książka, o której niżej mowa, wpisuje się w coraz bogatszą serię prac o Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Niedawno (CL 3/07) pisaliśmy o dziejach uczelni z lat ostatnich – międzywojennych i wojennych (1918–1946), spisanych przez prof. J. Drausa, nieco dawniej (CL 4/03) omawialiśmy pierwszą z serii monografii poszczególnych fakultetów UJK – ks. prof. J. Wołczańskiego o Wydziale Teologicznym.
Teraz dostaliśmy książkę Adama Redzika: Wydział Prawa Uniwersytetu Lwowskiego w latach 1939–1946 (wyd. Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2006). Książka ta wpisuje się niejako w obie wspomniane serie, bo z jednej strony wzbogaca temat książki prof. Drausa na czasowym odcinku II wojny, z drugiej strony tworzy kolejne, choć częściowe, omówienie następnego fakultetu UJK – Wydziału Prawa.
O ile książka prof. Drausa stanowi dostępną dla szeregowego czytelnika opowieść o dziejach całego Uniwersytetu lwowskiego, a punkt ciężkości kładzie w dużej mierze na omówieniu życiorysów i trudnych losów wojennych i powojennych jego profesorów, o tyle książka A. Redzika – dotycząca tylko jednego wydziału – stanowi bardzo pogłębiony owoc żmudnych badań mało dotąd znanych lub całkiem nieznanych dokumentów, przechowywanych zarówno w RP, jak i za obecną wschodnią granicą, a także licznych opracowań, relacji i pamiętników z czasów współczesnych. Tym samym przeznaczona jest raczej dla specjalistów i osób szczególnie zainteresowanych dziejami Lwowa i jego kultury.
Opracowany przez A. Redzika okres II wojny składa się z paru nierównych czasowo i jakościowo faz i etapów, a to:
- końcowa faza międzywojennej działalności UJK – do czasu zajęcia Lwowa przez sowietów we wrześniu 1939 i przekształcenie charakteru uczelni (październik–grudzień ‘39);
n etap merytorycznej i organizacyjnej rusyfikacji uniwersytetu w czasie I okupacji sowieckiej (1940 – do połowy 1941);
- kospiracyjny etap działania fakultetów w czasie okupacji niemieckiej (połowa 1941 – połowa 1944);
- faza rewitalizacji wydziałów w warunkach II okupacji sowiecko-ukraińskiej, zakończona ostateczną likwidacją polskości uniwersytetu i zachodnioeuropejskiego charakteru wydziału prawa oraz ekspatriacją większości polskiej kadry naukowej (1945, 1946).

 

Dla każdego z etapów autor kreśli bogato potraktowane tło: informacje ogólne i polityczno-społeczne, dane o strukturze, organizacji i dydaktyce, o programach naukowych, o organizacjach studenckich, biliotekach, administracji itd. Znajdujemy informacje o kadrze naukowej, o prześladowaniach i eksterminacji, wreszcie o ekspatriacji. Autor poruszył więc ogromną ilość wątków, do których ustosunkowuje się niezwykle rzetelnie i dogłębnie.