PUBLIKACJE

Ksiazki i czasopisma omówione w naszych kwartalnikach

Żyromski Stanisław M., Historia jednej kresowej rodziny

Doskonałą robotę wykonał pan Stanisław M. Żyromski rodem z Monasterzysk, dziś zamieszkały w Warszawie. Robota w dodatku graniczy z bohaterskim samozaparciem, ponieważ książka, którą opracował, zawiera 435 biogramów z okresu prawie 400 lat (jednak w większości 150 lat), nałożonych na historię Polski, regionu i rodzinnego miasteczka, rozproszonych dziś po dziesiątkach miejscowości dzisiejszej Polski, a także innych krajów i kontynentów świata. Dodajmy, że wykonując ową pracę, autor nie mógł mieć w perspektywie zysków – odwrotnie – niekończące się wydatki, na czele z wydaniem własnym sumptem. Książka, o której mowa, to Historia jednej kresowej rodziny, z wyjaśniającym podtytułem: Rodowód Żyromskich przydomek Chwalibóg na tle dziejów miasta Monasterzyska (Warszawa, Wrocław 2004).

Jak pisze autor, nazwisko Żyromski pojawia się w Polsce w XVII wieku – na Litwie i Wołyniu. Rozważa dwie odmiany – Żeromski i Żyromski, oddając prymat tej pierwszej i łącząc ją z miejscowością Żeromin w Pułtuskiem*. Ale bezpośredni przodek podolskich Żyromskich – idąc jakoby z Sobieskim na odsiecz Trembowli, pozostał w tamtych stronach i tam założył rodzinę. Od tego czasu Żyromscy aż do połowy XX wieku żyli w Monasterzyskach. Autor zamieścił plan miasta, na którym zlokalizował 23 domy obywateli o tym nazwisku.

Po II wojnie Żyromscy rozproszyli się, w rodzinnym miasteczku nie pozostał nikt. Osiedli po całej nowej Polsce i po świecie. I do tego mamy ilustrację: mapkę RP z podaniem liczby Żyromskich w poszczególnych województwach: we wrocławskim jest ich 53, gdańskim 25, gorzowskim 18, krakowskim 15 itd., razem 166 osób (a Żeromskich 516!). Ponadto: w USA, Kanadzie, Francji...

Dalej mnóstwo innych informacji o rodzinie i jej członkach, a na końcu zamieścił autor 10 tablic genealogicznych współczesnych członków rodziny – czy raczej rodzin o tym nazwisku, a także z rodzin spokrewnionych (mężowie, żony).

I jak tu nie pochwalić autora i jego współpracowników? Rodzina zyskała piękny informator o swoich przodkach, krewnych i powinowatych – dla siebie i potomnych, polska historiografia jeszcze jedno źródło, a my – wzbogacenie naszego Archiwum Wschodnich Małopolan. Bierzmy przykład z Żyromskich!