PUBLIKACJE

Minęło trochę czasu nim dotarła do nas książka Barbary Gierszewskiej pt. Kino i film we Lwowie do 1939 roku (Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej, Kielce 2006). Na samym wstępie trzeba podkreślić dwa pozytywy: 1O – takich naukowych książek nam potrzeba jak najwięcej, 2O – chwała środowisku naukowemu Kielc, które już po raz któryś zwraca się w swych badaniach ku kulturze, sztuce i nauce polskiego Lwowa.
Rzetelna praca habilitacyjne B. Gierszewskiej zawiera na ponad 350 stronach m.in. opis życia kulturalnego Lwowa przed wybuchem II wojny, dzieje powstania pierwszych lwowskich kin, charakterystyki ich właścicieli i repertuaru. Wędrujemy z autorką po lwowskich kawiarniach, gdzie odbywały się na początku XX wieku seanse niemych obrazów elektrycznych. W jednej z takich kawiarń – „Amerykańskiej” przy ul. 3 Maja 11 powstało później kino „Elite”.
Stałe kina Lwów posiadał od 1906 roku. Jedne wybierały repertuar rozrywkowy, inne edukacyjny, w kinach funkcjonowały bufety. W 1911 r. powstało kino „Apollo” przy ul. Chorążczyzny 7 dla wymagającej publiczności. Wyróżniało się gustownymi plakatami i wyższymi cenami biletów. Od 1912 r. do dzisiaj istnieje kino „Kopernik”, podobnie jak „Corso” przy pl. Akademickim, dziś już pod całkiem inną nazwą.
Rodzina Kucharów prowadziła m.in. kina „Kuchar”, „Lux” i „Lew”, natomiast w Krakowie kino „Wanda”. W kinie „Lew”, mieszczącym się w Teatrze Skarbka, prowadził wykłady znany filozof prof. K. Twardowski. Była tam sala mogąca pomieścić 1000 słuchaczy.
Historię kina i filmu we Lwowie autorka rozpoczyna (rozdział I) od kontekstu społeczno-kulturalnego. Z rozdziału II (do zakończenia I wojny światowej) dowiadujemy się m.in. o początkach wytwórczości filmowej we Lwowie, o czasopismach filmowych. Rozdział III to szerokie omówienie kina i filmu w II RP (1918–1939), są wiadomości o filmie niemym i dźwiękowym, o repertuarze kin, o piśmiennictwie filmowym.
Ciekawym aneksem jest spis stałych kin we Lwowie do 1939 roku. Niektóre były efemerydami, powstawały – trwały dłużej lub krócej – znikały, zmieniały właścicieli. W 1939 r. było tych kin we Lwowie – większych i mniejszych – 28.
Trzeba dodać na koniec, że B. Gierszewska zajmuje się kinem lwowskim od szeregu lat. Jej artykuły na ten temat ukazywały się w wielu czasopismach.
Książka zawiera ponad 60 dokumentalnych fotografii.              

(TK)