PUBLIKACJE

Naczelna Rada Adwokacka obchodziła niedawno 90-lecie swego powstania (1918–2008) i z tej okazji wydała piękny album, zatytułowany Adwokaci polscy Ojczyźnie (Warszawa 2008). Zebrano tam ponad 100 życiorysów osób, które w okresie owych 90 lat, a w istocie w czasie całego XX wieku wyróżniły się rozmaitymi zasługami – w odbudowie Polski i życiu publicznym II Rzeczypospolitej, w drugiej wojnie światowej, w działalności przeciw komunizmowi w PRL, w nauce, literaturze, sztuce lub sporcie. Na samym początku przedstawiono kilku adwokatów lub wybitnych ludzi wywodzących się z rodzin adwokackich z wcześniejszych wieków, głównie XVIII i XIX. Z tych postacią najdawniejszą okazuje się Paweł Włodkowic z Brudzewa (XIV/XV w.), obrońca interesów polskich w sprawach z Krzyżakami.
Album ofiarował nam – nie pierwszy to od Niego dar – mec. Adam Redzik, ponieważ w albumie występuje oczywiście szereg wybitnych i zasłużonych adwokatów związanych ze Lwowem i Małopolską Wschodnią. Już pośród postaci najdawniejszych spotykamy niemal połowę tej grupy:
– Franciszek Smolka (1810–1899), ur. w Kałuszu, ze Lwowem związany działalnością polityczną, marszałek parlamentu wiedeńskiego
– Florian Ziemiałkowski (1817–1900), prezydent Lwowa
– Ignacy Szczęsny Czemeryński (1830–
–1906), rodem z Żółkwi, adwokat lwowski, wydawca jednego z pierwszych czasopism adwokackich „Prawnik”
– Mikołaj Zyblikiewicz (1823–1887), ur. koło Sambora, studia we Lwowie, marszałek sejmu krajowego, prezydent Krakowa
– Franciszek Karpiński – patrz niżej.

Wśród adwokatów działających w XX wieku:
– Stanisław Rowiński (1872–1952), ur. w Stanisławowie, działał we Lwowie i Krakowie, był jako jedyny Polak w historii prezesem Międzynarodowego Związku Adwokatów
– Antoni Dziędzielewicz (1854–1935), ur. we Lwowie, tamże działał
– Maurycy Axer (1886–1942), ur. w Przemyślu, działał we Lwowie, ojciec reżysera Erwina Axera;
– Stanisław Kalinowski (1888–1954), rodem ze Lwowa, studia we Lwowie, działał w Buczaczu, po II wojnie w Lublinie
– Ernest Till (1846–1926), ur. w Brzeżanach, profesor UJK, twórca lwowskiej szkoły prawa cywilnego
– Aleksander Doliński (1866–1930), ur. k. Buczacza, profesor prawa na UJK, profesor i rektor WSHZ we Lwowie
– Maurycy Allerhand (1868–1942), ur. w Rzeszowie, profesor UJK
– Wacław Osuchowski (1906–1988), ur. w Tarnopolu, profesor UJK, po II wojnie w Krakowie
– Alfred Ohanowicz (1888–1984), Ormianin ze Lwowa, po II wojnie profesor prawa w Poznaniu
– Mieczysław Honzatko (1903–1945), profesor UJK.

Adwokaci, którzy wyróżnili się szczególnie poza swym zawodem:
– Franciszek Karpiński (1741–1825), ur. w Hołoskowie k. Stanisławowa, dr filozofii Akademii Lwowskiej, adwokat (krótko), wybitny poeta doby oświecenia
– Anzelm Lutwak (1877–1942), ur. w Kołomyi, redaktor pism „Palestra” i „Głos Prawa”, poeta i eseista
– Zygmunt Hofmokl-Ostrowski (1873–1963), ur. w Wiedniu w rodzinie wschodniomałopolskiej, studia we Lwowie, po I i II wojnie w Warszawie
– Henryk Vogelfänger (1904–1990), ur. we Lwowie, studia i działalność zawodowa do II wojny tamże. Występował z K. Wajdą w Wesołej Lwowskiej Fali i trzech filmach – jako Tońko. W czasie II wojny w Czołówce Teatralnej WP na Zachodzie. Po wojnie w Anglii (pod nazwiskiem Barker).

Wśród wybitnych adwokatów występuje ponadto szereg osób z Wilna i Wileńszczyzny, Wołynia, a także rodem z Białej Rusi i Ukrainy.
Patrz także w dziale Sylwetki i Kultura.