PUBLIKACJE

W ubiegłym (2009) roku miała miejsce w stolicy Austrii wystawa zbiorów Ossolineum, mieszczącego się dziś we Wrocławiu. Wystawa nosiła tytuł: Skarby historii Polski. Zakład Narodowy im. Ossolińskich gościem Wiednia. Taki sam też tytuł ma wydany z tej okazji piękny i ciekawy album. Organizatorami wystawy były ZN im. Ossolińskich i Austriacka Biblioteka Narodowa, ale swój udział miała (z konieczności?!) tzw. Lwowska Naukowa Biblioteka im. V. Stefanyka NAN Ukrainy.
Album obejmuje ok. 170 fotografii eksponatów, nie wiemy jednak – nigdzie tego nie napisano – czy na wystawie pokazano ich tyle czy więcej. Układają się one w dwóch grupach: obrazy, grafiki, dokumenty, listy, stare fotografie, medale – zawsze związane z postaciami lub wydarzeniami historycznymi. Druga grupa to przedmioty artystyczne: oprawy ksiąg, broń, przedmioty użytkowe itd.
Część ilustracyjna została poprzedzona kilkoma tekstami, z których najważniejsze to: Jerzy Zdrada: Miejsce i rola Ossolineum w życiu politycznym i kulturalnym pod zaborami; Elżbieta Dzikowska: Genius loci. Ossolineum jako miejsce polskiej pamięci narodowej; Eva Huttl-Hubert: Wiedeńskie lata hrabiego Józefa Maksymiliana z Tenczyna Ossolińskiego; Małgorzata Orzeł: Losy Zakładu Narodowego im. Ossolińskich odbiciem historii Polaków od XIX do XXI wieku.
W żadnym referacie nie wspomniano słowem, że to, co znalazło się po wojnie we Wrocławiu, to tylko część zbiorów ossolińskich, resztę sowieci, a po nich Ukraińcy zatrzymali we Lwowie. Do jakiegoś czasu ten nasz skarb narodowy nadzorował po kryjomu (do swej śmierci w r. 1984) Mieczysław Gębarowicz, ale i tak podobno wiele zginęło. Obecnie dyrekcja wrocławskiego Ossolineum doszła do ugody z administracją we Lwowie, że pozostałe tam materiały będą kopiowane. Do chwili obecnej zeskanowano na płytach DVD (w dwóch egzemplarzach – dla Wrocławia i dla Lwowa – na koszt Polski oczywiście) ponad 2,5 miliona jednostek. Warto zaznaczyć, że obecnie zbiory Ossolineum we Wrocławiu liczą ok. 1 900 000 jednostek, w tym materiały otrzymane i nabyte po wojnie.
Na wystawie pokazano jakąś liczbę eksponatów „wypożyczonych” przez administrację lwowskich zbiorów ossolińskich.

 Na zakończenie warto przypomnieć, że Józef Maksymilian Ossoliński (1748–1826) osiadł w Wiedniu w r. 1793 i niebawem rozpoczął kolekcjonowanie biblioteki i polskich pamiątek przeszłości, które znalazły się z różnych przyczyn poza krajem. Z czasem postanowił ofiarować swój zbiór Lwowowi. W 1817 r. cesarz Franciszek I zatwierdził dokument fundacyjny Zakładu, i w tym samym roku zakupił Ossoliński zrujnowane budynki skasowanego przez Austriaków klasztoru i kościoła karmelitanek trzewiczkowych – pod górą, gdzie w przyszłości miała powstać cytadela. Po odbudowie ruin, w r. 1827 zbiory zostały przewiezione z Wiednia do Lwowa.