PUBLIKACJE

Ksiazki i czasopisma omówione w naszych kwartalnikach

Sołtys Maria Ewa, Tylko we Lwowie

O ojcu Mieczysławie i synu Adamie Sołtysach, znanych muzykach lwowskich, pisaliśmy w CL niejednokrotnie, teraz jednak jest okazja szczególna, bo dotarła do nas ich wspólna biografia, napisana przez wnuczkę i córkę Marię Ewę Sołtys (zam. Pigła). Książka ma tytuł Tylko we Lwowie, a wydało ją Ossolineum (Wrocław 2008).

Z książki dowiadujemy się, że rodzina Sołtysów była notowana już w XVIII w. i wywodziła się spod Jaworowa, gdzie podobno miała majątek. Jednak nie najlepsze warunki bytowe prowadzały liczne potomstwo do przenoszenia się z czasem do Lwowa. Jednym z nich był Józef, urzędnik magistratu, ojciec Mieczysława.
Lata młodości Mieczysława przebiegały w okresie intensywnego rozwoju ekonomicznego i kulturalnego Galicji po uzyskaniu przez nią autonomii i języka polskiego. Powstawały liczne towarzystwa, a między innymi Galicyjskie Towarzystwo Muzyczne (GTM).
Mieczysław, urodzony w 1863 r. (zm. 1929) uczył się już w szkole polskiej. Rozmiłowany w muzyce, uczęszczał nie tylko do gimnazjum, ale – w tajemnicy przed ojcem – także do konserwatorium GTM. Ta równoległość w edukacji trwała u niego aż do końca podwójnych studiów: filozoficznych na uniwersytecie i muzycznych u Karola Mikulego (ucznia Chopina) w konserwatorium.
W końcu muzyka zwyciężyła. Sukcesy wykonawcze, pedagogiczne i kompozytorskie doprowadziły go do stanowiska dyrektora artystycznego GTM oraz dyrektora konserwatorium. Jego działalność charakteryzowała się m.in. coraz szerszym wprowadzaniem we Lwowie – obok wielkiej muzyki europejskiej – polskiej muzyki symfonicznej i oratoryjnej. Autorka szeroko opisuje realizację licznych projektów artystycznych Sołtysa i aktywność koncertową z udziałem wielkich wykonawców, coraz częściej – wśród zagranicznych – także polskich. W książce znajdujemy ponadto omówienie wielkich osiągnięć kompozytorskich Sołtysa i ich wykonań.
Od r. 1900 Mieczysław Sołtys z rodziną zamieszkał w willi, którą zbudował sobie przy ul. Racławickiej 5, blisko Parku Stryjskiego. Na fasadzie tego domu umieszczono w roku 2000 tablicę pamiątkową ojca i syna Sołtysów (pokazywaliśmy ją w CL 1/01).
Adam Sołtys urodził się we Lwowie w 1890 r. (zm. 1968). Swoje pierwsze utwory fortepianowe skomponował w wieku lat 13–14. W r. 1911 zdał maturę i zarazem ukończył studia w konserwatorium GTM. W tym samym roku został przyjęty do Królewskiej Akademii Muzyki w Charlottenburgu, a po uzyskaniu tam doktoratu wrócił do Lwowa i podjął pracę w konserwatorium GTM jako profesor. Równocześnie zaczął prowadzić koncerty w dotychczasowym GTM – teraz już Polskim TM. Przez następne lata prowadził tam większość koncertów, a w 1930 r. został dyrektorem PTM i konserwatorium we Lwowie. W trzy lata później – także reaktywowanej Filharmonii Lwowskiej (przy ul. Chorążczyzny). Równocześnie wiele komponował.
Wybuch II wojny światowej i okupacja sowiecka pozbawiły go stanowisk dyrektorskich, ale nadal prowadził koncerty i komponował. W konserwatorium mianowano go profesorem-konsultantem.
Podobnie jak w życiorysie Mieczysława Sołtysa autorka omawia szczegółowo wydarzenia życia jego syna, problemy, na jakie natrafiał w dwóch bardzo odmiennych okresach swego życia i działalności: do II wojny, potem w czasie wszystkich trzech okupacji.

Zmarł w rodzinnym domu w 78. roku życia. Ostatnie kilka lat osłodziło mu przyjście na świat córeczki – późniejszej autorki omawianej książki.