PUBLIKACJE

Ksiazki i czasopisma omówione w naszych kwartalnikach

Buraczyński Jan, Roztocze, dzieje osadnictwa

W CL 1/09 w dziale Nowe Książki omawialiśmy obszerną i ciekawą monografię Roztocza, napisaną przez prof. Jana Buraczyńskiego z Uniwersytetu MCS w Lublinie, wydaną w 2008 roku. Niedawno ukazało się nowe wydanie o tym samym tytule: Roztocze, dzieje osadnictwa (Lublin 2011), rozszerzone o liczne uściślenia, z całym nowym działem i większą liczbą ilustracji i map.

Pamiętamy, że Roztocze to wąski pas wzgórz, ciągnący się od Kraśnika w Lubelskiem – w kierunku południowo-wschodnim aż do Lwowa. Jego najwyższym punktem jest Czartowska Skała koło Lwowa (409 m npm.)*. Obejmuje powierzchniowo niewielki obszar: niespełna 3400 km². W ciągu 11 wieków – nie licząc okresu zaborów – należało do Polski, dopiero po II wojnie w XX wieku jego część (ok. 1080 km) została zagarnięta przez okupanta sowieckiego i później przekazana państwu ukraińskiemu; zaś druga część pozostała przy RP. Jednak to, co Polska straciła, to część najwyższa, zalesiona, a najważniejsze – miasto Lwów.

Dział o sześciu rozdziałach, który dodał Autor w drugim wydaniu**, to wyraźnie brakujące w pierwszym wydaniu omówienie problematyki archeologiczno-kulturowej, czyli najdawniejszych dziejów tego obszaru. Roztocze stanowiło we wczesnym średniowieczu słabo zaludnioną, a jednak zaludnioną ziemię. Z czasem pojawiło się tam – jak na całym obszarze górnych biegów Bugu, Sanu i Dniestru, a także kilku innych rzek tamtego obszaru, plemię zachodniosłowiańskie, prapolskie – Lędzianie***. Wiemy to z kilku relacji – najwcześniej od Geografa Bawarskiego z IX wieku.

Czytelnikom interesującym się Roztoczem, a nie znającym dotąd pracy prof. Burczyńskiego, lub zainteresowanym w sposób szczególny dodatkowymi informacjami zawartymi w II wydaniu, księgę tę bardzo polecamy.