PUBLIKACJE

Ksiazki i czasopisma omówione w naszych kwartalnikach

Wołczański Józef, Inwentarz lwowskiej Bazyliki Metropolitalnej obrządku łacińskiego, kaplic rezydencji arcybiskupów we Lwowie i Obroszynie XIX/XX wieku oraz jego losy po II wojnie światowej w Polsce

♦ Ksiądz profesor dr Józef Wołczański opracował i wydał Inwentarz lwowskiej Bazyliki Metropolitalnej obrządku łacińskiego, kaplic rezydencji arcybiskupów we Lwowie i Obroszynie XIX/XX wieku oraz jego losy po II wojnie światowej w Polsce (Wydawnictwo bł. Jakuba Strzemię Archidiecezji Lwowskiej ob. łac., Lwów–Kraków 2013).

We wstępie autor pisze:

Ruchome wyposażenie lwowskiej Bazyliki Metropolitalnej znalazło się w nowych granicach Polski w latach 1945–1946. Wiosną 1946 r. wyjechał ze Lwowa abp Eugeniusz Baziak. Zbiory zdeponowano w siedzibach zakonów i zgromadzeń męskich i żeńskich, dysponujących obszernymi pomieszczeniami. Były to klasztory w Krakowie, Tarnowie, Przemyślu i Łodzi, a także kościoły: w Poznaniu (archikatedra pw. Apostołów Piotra i Pawła) i w Tarnowie (katedra pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny).

W roku 1978, po wybudowaniu gmachu Kurii Arcybiskupiej w Lubaczowie, zaczęto gromadzić tam wszystkie zbiory kościelne ze Lwowa, zdeponowane dotychczas w wielu miejscach w Polsce. Stabilny stan tych zbiorów w Lubaczowie utrzymał się do roku 1991, kiedy to w styczniu tegoż roku Ojciec Święty Jan Paweł II reaktywował struktury organizacyjne metropolii lwowskiej w granicach niepodległej Ukrainy. Zbiory pozostały jednak w Lubaczowie jeszcze przez kilka lat po wyjeździe metropolity abpa Mariana Jaworskiego do Lwowa – aż do roku 1995. Wówczas najcenniejsze eksponaty przewieziono do Krakowa. Stały się depozytem archidiecezji lwowskiej w skarbcu Katedry na Wawelu oraz Muzeum Archidiecezjalnym. Znaczna część tkanin kościelnych o mniejszej wartości historyczno-artystycznej (ornaty, kapy, dalmatyki) pozostała nadal w dawnych pomieszczeniach Kurii Arcybiskupiej w Lubaczowie.

Nowy metropolita lwowski (od 2008 r.) abp Mieczysław Mokrzycki uznał za celowe sprowadzenie do Lwowa niektórych sakralnych eksponatów o kresowej proweniencji. Tak więc w ołtarzu głównym Bazyliki Metropolitalnej od 2009 r. znajduje się relikwiarz bł. Jakuba Strzemię, natomiast tkaniny kościelne i niektóre naczynia liturgiczne trafiły do pomieszczeń Seminarium Duchownego we Lwowie-Brzuchowicach. Oczekują tam na docelowe miejsce w Muzeum Archidiecezjalnym (obecnie trwa remont historycznej rezydencji metropolitów lwowskich, gdzie zostaną ulokowane m.in. Muzeum i Archiwum Archidiecezji Lwowskiej).

*  *  *

Praca ks. prof. J. Wołczańskiego składa się z pięciu części:

1. Inwentarz Bazyliki Metropolitalnej we Lwowie. Początek XX w. – do 1946 r.

2. Sprzęty i aparaty kościelne w kaplicy pałacowej (we Lwowie i w Obroszynie)

3. Wykaz przedmiotów Katedry Łacińskiej we Lwowie ewakuowanych do RP w latach 1945–1946

4. Inwentarz utensyliów sakralnych Archidiecezji Lwowskiej, zdeponowanych w Katedrze i Kurii Metropolitalnej Poznańskiej 1946–1978

5. Inwentarz wyposażenia Bazyliki Metropolitalnej Kaplicy Pałacu Arcybiskupów we Lwowie, zdeponowanych po 1946 r. w katedrze tarnowskiej.

Omawiana publikacja zawiera bogaty indeks ilustracyjny, sporządzony przez jej autora w czerwcu 2013 r. Jest to zbiór blisko trzystu (291) fotografii wszystkich dostępnych obiektów przechowywanych aktualnie we Lwowie-Brzuchowicach. Daje on wyobrażenie o wartości artystycznej tych obiektów.

Ireneusz Kasprzysiak