PUBLIKACJE

Ksiazki i czasopisma omówione w naszych kwartalnikach

Kotliński Tomasz J., Galicyjskie mowy obrończe

♦ Pan mecenas, dr nauk prawnych Tomasz J. Kotliński jest dobrze znany naszym Czytelnikom, ponieważ już wielokrotnie przysyłał nam artykuły do publikacji w kwartalniku „Cracovia–Leopolis”, związane tematycznie z sądownictwem – ściślej z adwokaturą, której jest przedstawicielem. Dr T. Kotliński jest pracownikiem naukowym Państwowej Szkoły Techniczno-Ekonomicznej w Jarosławiu, ponadto jest autorem kilkudziesięciu prac naukowych.

Całkiem ostatnio otrzymaliśmy najnowszą książkę T. Kotlińskiego: Galicyjskie mowy obrończe (wyd. Okręgowa Rada Adwokacka w Krakowie, 2014), zawierająca jedenaście wybranych przez Autora ciekawych mów adwokackich z lat 1880–1913, wygłoszonych na różnych – nie mniej interesujących – rozprawach sądowych. Tu musimy wyjaśnić, że z owych 11 mów – 3 dotyczą procesów toczących się we Lwowie, 2 w Przemyślu, pozostałe 6 w Krakowie*.

Przedstawione mowy obrończe poprzedza Wprowadzenie, w którym autor książki omawia tło spraw, procesów i rozpraw, a które stały się podstawami owych wystąpień adwokackich. Obok realiów interesują go sylwetki adwokatów, ich doświadczenie, zdolność wypowiadania się i odpowiedzialność.

Przedmowę do pracy mec. Kotlińskiego napisał mec. Adam Redzik, od którego również otrzymaliśmy swego czasu ciekawe artykuły.

Z powodów całkiem pozamerytorycznych zwróciliśmy uwagę na opisany proces nazwany kukizowskim, który toczył się we Lwowie w 1889 roku, a przytoczono z niego dwie mowy obrończe z obu zainteresowanych stron. Proces ten stał się podobno jednym z najgłośniejszych, jakie były prowadzone w Galicji.

O co chodziło? Zdarzenie, które proces wywołało, miało miejsce w Kukizowie – ok. 22 km od Lwowa – majątku rodziny S. Proboszczem był tam ks. T., który uchodził za dziwaka i skąpca. Był oszczędny, zebrał spory majątek – także ze spadków – i stale się obawiał, że zostanie okradziony. Rzeczywiście stało się tak parokrotnie, skutkiem czego zrezygnował on w końcu z probostwa, ale pozostał w Kukizowie przy zaprzyjaźnionej rodzinie S., otrzymując skromne locum.

I właśnie tam nastąpiło wydarzenie, którego skutkiem było skomplikowane i długotrwałe dochodzenie: pewnej nocy miał miejsce napad, w którym wykradziono księdzu gotówkę i papiery wartościowe, część spalono, a on sam został dotkliwie poraniony. Sprawa została podjęta przez prokuraturę, komisję sądową i lekarzy. Jako sprawców podejrzewano członków rodziny S., były jednak mocne argumenty przeciw. W sprawę zaangażowało się wielu znanych prawników, dla których to wydarzenie stało się etapem w drodze do kariery zawodowej.

Autor nie opisuje do końca procesu, interesują go przede wszystkim oba przemówienia obrończe i zawarta w nich argumentacja prawnicza.

(AC)