SŁOWNIK GEOGRAFICZNO-HISTORYCZNY

Wieś w powiecie radziechowskim, woj. tarnopolskim (niegdyś miasteczko w pow. bełskim) położona w widłach Styru i jego lewego dopływu Sydołówki, na wys. 200 m n.p.m., w odległości 31 km na płn. wsch. od Radziechowa (zob. CL 3/96) i 21 km od Łopatyna (zob. CL 1/98) oraz tylko 4 km od Beresteczka na Wołyniu.
Przywilejem z r. 1400, wydanym w Bełzie, Siemowit IV nadał włość Strzemilcze Przecławowi z Zakrzewa, którą ten odsprzedał w 1448 r. najprawdopodobniej Łaszczom. W 1503 r. na mocy przywileju Aleksandra Jagiellończyka Maciej Łaszcz lokuje tam miasto; w 1556 r. wzmiankowany jest w Strzemilczu zamek należący do tej rodziny. W 1651 r. rozłożyła się obozem koło Strzemilcza armia królewska zdążająca spod Sokala pod Beresteczko, gdzie odbyła się znana bitwa.
W XIX w. Strzemilcze było własnością Konstantego Ożarowskiego, lecz za udział w powstaniu listopadowym majątek został mu przez władze carskie skonfiskowany.
Parafię rzym.kat. ufundował w Strzemilczu Maciej Łaszcz w 1529 r. – należała pierwotnie do diecezji łuckiej. W okresie reformacji Łaszczowie przeszli na kalwinizm, a kościół zamieniono na zbór i na początku XVII w. parafii już tu nie było. Po I rozbiorze Strzemilcze zostało włączone do parafii szczurowickiej (Szczurowice – zob. CL 2/99) w archidiecezji lwowskiej. W okresie międzywojennym nie było tu ani kościoła ani kaplicy. (T.K.)