SYLWETKI

Czytelnicy, którzy spędzili lata powojennego ćwierćwiecza w PRL, zapamiętali zapewne ówczesne papierowe banknoty, a przynajmniej jeden: dwudziestozłotówkę. Na banknocie tym – co widać na załączonej odbitce – znajdowała się głowa robotnicy w chustce. Autorem tej podobizny był Wacław Borowski, malarz i grafik, autor polskich pieniędzy jeszcze w czasach przedwojennych. Projekt tego powstał w 1947 r.
I cóż się okazuje: wzorem twarzy tej „robotnicy” była młoda lwowianka, zamieszkała po wojnie w Krakowie, Helena Bujak. Urodziła się w 1922 r. we Lwowie, a na krótko przed wybuchem II wojny rozpoczęła studia artystyczne, prawdopodobnie w Szkole Przemysłu Artystycznego przy ul. Snopkowskiej. Jej marzeniem było zostać rzeźbiarką.
Rodzina ekspatriancka Bujaków osiadła w Krakowie. Tu Helena spotkała swego lwowskiego znajomego, inżyniera Witolda Michalika*, który niebawem został jej mężem. Również w Krakowie znalazł się Wacław Borowski, jej były nauczyciel ze szkoły artystycznej we Lwowie. Doszło więc do spotkania, którego owocem była podobizna – choć nie całkiem wierna – owej robotnicy.
Nie ma jednak dokumentu, który by to poświadczał, autor od dawna nie żyje, a sama Helena zmarła w 1991 r. Jednak sprawa pozostaje w świadomości rodziny, ponadto potwierdził to – po badaniach wielu zdjęć – specjalista z Komendy Policji w Krakowie.
Helena Michalikowa w wieku 53 lat wyszła powtórnie za mąż. Spędziła kilka lat w Australii, ale na krótko przed śmiercią wróciła do Polski. Spoczęła na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

 

* Ur. w Rudkach k. Lwowa, absolwent Politechniki Lwowskiej. Zmarł w 1985 r. Mieli 3 dzieci.