SYLWETKI

Pamiętamy znakomitego fotografika, filmowca i przyrodnika Włodzimierza Puchalskiego. W tym roku przypadła 95. rocznica jego urodzin i 25 rocznica śmierci (1909–1979).

Urodził się w Mostach Wielkich k. Lwowa jako syn wojskowego, związanego ze znaną Szkołą Policji Państwowej w tej miejscowości. Do szkół chodził we Lwowie: był w Korpusie Kadetów i Szkole Przemysłowej, ale wybrał studia na Wydziale Rolniczo-Leśnym Politechniki Lwowskiej w Dublanach i uzyskał dyplom inżyniera agronomii.

Już w pierwszym okresie jego działalności zawodowej dało o sobie znać zamiłowanie do fotografii i filmu. W latach 1933–36, jako asystent inż. Witolda Romera przy Katedrze Fotochemii, opracował metodę tworzenia filmów przyrodniczych i jako pierwszy w Polsce zrealizował film z życia zwierząt pod tytułem, który na zawsze związał się z nazwiskiem Puchalskiego: Bezkrwawe łowy. Potem, do wojny, pracował w SGGW w Warszawie, opracowując metodę posługiwania się fotografią i filmem do celów dydaktycznych. Wyjeżdżał za granicę na sympozja, organizował wystawy, odczyty i pokazy.

W kampanii wrześniowej walczył jako oficer, a w czasie okupacji niemieckiej administrował leśnictwem. W ostatnim okresie wojny ukrywał się w Krakowie.

Po wojnie na krótko został asystentem przy katedrze genetyki na UJ, a w 1946 r. podjął zlecenie zorganizowania Instytutu Filmowego w Krakowie, który – po przeniesieniu do Łodzi w 1949 r. – stał się Wytwórnią Filmów Oświatowych. Puchalski utworzył wtedy dział dokumentacji fotofilmowej zwierząt przy Instytucie Zootechniki w Krakowie. Jednak w 1956 r. wrócił do WFO w Łodzi – został tam reżyserem i operatorem filmów przyrodniczych. W tym czasie dwukrotnie wziął udział w polskich wyprawach na Spitsbergen (1957, 1958). W roku 1976 przeszedł na emeryturę.

Nie zerwał jednak – niestety? – kontaktu z kamerą. Jesienią 1978 r. wyruszył z wyprawą naukową na Antarktydę, do polskiej Stacji im. H. Arctowskiego na Wyspie Króla Jerzego. Już stamtąd nie wrócił: 19 stycznia 1979 zmarł na atak serca w czasie pracy nad filmem o pingwinach. Spoczął wśród lodów blisko Bieguna Południowego.

Dorobek Włodzimierza Puchalskiego, to:

l ok. 60 filmów przyrodniczych, w tym 57 zrealizowanych po II wojnie. Wiele z nich było nagrodzonych w kraju i za granicą, m.in. Ptasia wyspa, Nietoperze, Skrzydlaci rycerze, Zwierzęta naszych lasów, Ptaki naszych wód, Puszcza Białowieska, Jesienią w Kampinosie, U brzegów Skandynawii i in.

l 19 albumów, w tym Bezkrwawe łowy, Wyspa kormoranów, Rok w puszczy, Portrety zwierząt, Gady i płazy, Zwierzęta z dalekich stron, Przyroda Arktyki.

Ponadto swoimi fotografiami ilustrował książki innych autorów, współpracował z wieloma pismami, m.in. „Łowiec Polski”, „Wszechświat”, Ochrona Przyrody”.

Kazimierz Selda

Notkę o przekazaniu przez Żonę i Córkę spuścizny i pamiątek po W. Puchalskim do muzeum na zamku w Niepołomicach zamieściliśmy w CL 3/96, s. 45.