SYLWETKI

W poprzednim numerze (CL 4/01) informowaliśmy o ukazaniu się biografii wybitnej historyczki lwowskiej, napisanej przez Jadwigę Suchmiel (WSP Częstochowa). Oto w skrócie – na podstawie tej książki – życie i dzieło Łucji Charewiczowej.

Łucja ze Strzeleckich urodziła się w 1897 r. w Cieszanowie (przed wojną województwo lwowskie, obecnie podkarpackie). Po ukończeniu szkół w Jarosławiu, Przemyślu i Lwowie (matura w 1918 r. w Gimnazjum im. Z. Strzałkowskiej) podjęła studia historyczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jana Kazimierza. Po roku wpisała się na UJ w Krakowie, niebawem jednak wróciła do Lwowa na UJK. Jej mistrzami byli profesorowie Jan Ptaśnik i Franciszek Bujak (o którym napisała książkę p. prof. Helena Madurowicz Urbańska, też omawianą w tym numerze). Po ukończeniu studiów zrobiła na UJK doktorat (1924) oraz habilitację.
Główne zainteresowania badawcze Ł. Charewiczowej dotyczyły m i a s t a we wszystkich jego historycznych aspektach, a w szczególności Lwowa. Wyrazem tego już we wczesnym okresie jej kariery naukowej była współpraca z Towarzystwem Miłośników Przeszłości Lwowa, które wydawało Bibliotekę Lwowską, potem zaś praca jako kustosz w Muzeum Historycznym miasta Lwowa. Pisała o handlu i gospodarce Lwowa, o cechach, o dziejach miast polskich i badaniach nad ich planami, o urbanizacji województw południowo-wschodnich, o stanie zdrowotnym miast, o cmentarzach, o zabytkach ormiańskich we Lwowie, a także o historii miast Francji. Najpoważniejsze jej prace to przede wszystkim Historiografia i miłośnictwo Lwowa (1938), Czarna kamienica i jej mieszkańcy (1935), Dzieje miasta Złoczowa (1929).
Drugim wątkiem zainteresowań Charewiczowej był ruch kobiecy, w który zaangażowała się jeszcze w czasach studenckich. W czasie gdy studiowała i działała naukowo, była we Lwowie już cała plejada pań aktywnych zawodowo i naukowo – autorka biografii wymienia ich kilkadziesiąt w różnych dyscyplinach. Jako historyk poświęciła temu tematowi kilka prac. Była inicjatorką badań nad przeszłością kobiet, nad procesem przemian w pozycji społecznej kobiet.
Wybuch II wojny światowej zmienił sytuację Charewiczowej całkowicie. Została we Lwowie sama (mąż jako oficer zaginął, dzieci nie miała), wyjechała więc do rodziny osiadłej w Warszawie. Tam uczyła w szkołach i w tajnym nauczaniu akademickim. W lipcu 1943 r. została aresztowana przez Niemców i osadzona w Oświęcimiu. W obozie zaangażowała się w konspiracyjną działalność klubową, gdzie pięknie i żarliwie opowiadała o ukochanym przez siebie Lwowie. W grudniu tego samego roku zmarła z wycieńczenia.
W Cieszanowie odsłonięto tablicę pamięci Łucji Charewiczowej. Nie ma tam jednak ani słowa o Lwowie, któremu poświęciła całe niemal życie naukowe i większość prac.